Skip to main content

ऑफर?? नको रे बाबा!!!



ऑफर?? नको रे बाबा!!!
- सुबोध अनंत मेस्त्री

====================================================================
नमस्कार,

गेले बरेच दिवस व्हाट्सअप्प वर एक मेसेज फिरतोय, अमेझॉनची ऑफर चालू आहे *सॅमसंग गॅलॅक्सी नोट 5* मोबाईल फक्त *999* रुपयात. गेल्या काही दिवसात रोज एका तरी ग्रुप वर किंवा पर्सनली असा मेसेज मला येतोच आहे. कधी तो मोबाईल ऑफरचा असतो किंवा टीव्ही ऑफरचा मेसेज असतो. पण बऱ्याच अंशी मेसेजचा फॉरमॅट सेमच असतो आणि याला बरेच जण सारखे बळी पडतात म्हणून हे आर्टिकल लिहिण्याचा विचार मला पोलीस इन्स्पेक्टर संजय गोविलकर दादा यांनी बोलून दाखवला आणि म्हणूनच हा लेख तुमच्यासाठी.

=====================================================================

"Incoming Call
Dada"

असा मोबाईल स्क्रीन वर डिस्प्ले दाखवत आणि वादळवाट ची रिंगटोन वाजवत माझं लक्ष माझ्या मोबाईलने खेचून घेतलं. दादा म्हणजे इन्स्पेक्टर संजय गोविलकर. फोन उचलल्या उचलल्या मला दादांनी पहिला प्रश्न केला, "सुबु, अमेझॉन ऑफरचा मेसेज बरेच दिवस मला सारखा येतोय. ते खरं आहे का?? मी आतापर्यंत दुर्लक्ष केलं पण आज माझ्या एका पोलीस मित्राने मला पाठवला म्हणून म्हटलं कन्फर्म करावं". मी IT मध्ये बरीच वर्षे असल्याने आणि जीवनरंग माध्यमातून आमचे खूप चांगले संबंध असल्याने आम्ही त्या त्या क्षेत्रातले प्रश्न एकमेकांना बिनधास्त कॉल करून विचारतो. हा प्रश्न टेक्नॉलॉजी संबंधी असल्याने त्यांनी मला कॉल केला होता. मी सविस्तर त्यांना या गोष्टी कशा फसव्या असतात हे समजावून सांगितलं. "तू या गोष्टीवर आर्टिकल लिहिणे खूप गरजेचं आहे कारण लोकांपर्यंत अशी माहिती पोहचत नाही" अशी कल्पना त्यानी मला सुचवली. या गोष्टीची गरज मला ही वाटत होती.

गेल्या काही वर्षात व्हाट्सअप ने बऱ्याच लोकांच्या मनावर राज्य केल आहे कारण या अगोदर जर कुणाशी बोलायचं असेल तर कॉल शिवाय पर्याय नव्हता किंवा मग एस. एम. एस. पाठवायचो. कॉलमध्ये आपण समोरच्याशी बोलतो पण एस. एम. एस. मध्ये समोरच्याशी लाईव्ह बोलण्याचा फील नव्हता आणि या दोन्ही गोष्टींना पैसे तर खर्च होत होते. माणूस असे खिशातले दहा रुपये सहज खर्च करेल पण मोबाईल बॅलन्स मधला एक रुपया गेला तरी त्याला कसंतरीच होत. हे सगळं काही हुशार व्यक्तींनी हेरलं आणि व्हाट्सअप्प सारखं मेसेजिंग आप्लिकेशन बनवलं. आता व्हाट्सअप्प ला इंटरनेट लागत आणि त्यासाठीही पैसे लागतात. यासाठीच आता लोक फ्री वायफाय झोन शोधत असतात. व्हाट्सअप्पचा अतिवापराचा फायदा आता काही फ्रॉड व्यक्ती घ्यायला लागल्या आहेत. त्यातलाच एक भाग म्हणजे हा अमेझॉनचा मेसेज आहे.

जेव्हा सॅमसंग गॅलॅक्सी नोट 5 फक्त रुपयात 999 मिळतोय अशी न्युज आपण वाचतो तेव्हा सहाजिकच आपल लक्ष तिकडे ओढलं जात. मग आपण लगेच त्या लिंक वर क्लीक करतो आणि अगदी अमेझॉन सारख्या दिसणाऱ्या वेबसाईटवर आपल्याला नेलं जात. सगळ्या गोष्टींची हुबेहूब कॉपी असल्याने आपण लगेच त्या गोष्टींची शहानिशा करण्याच्या भानगडीत पडत नाही. सरळ आपण तिथे आपली माहिती टाकून मोकळे होतो आणि त्या लिंक्स दुसर्यांना फॉरवर्ड करून टाकतो. मुळात या मेसेजेसचा हेतू काय असतो व त्यात धोके कोणते हे जाणून घेणं महत्वाचं आहे.

1. आजच्या काळात लोकांची माहिती (उदा. नाव, मोबाइल नंबर, घरचा पत्ता, इमेल) बऱ्याच कंपन्यांना मार्केटिंग साठी महत्वाची असते. अशा लिंक्समधून तुमच्याकडून अशी माहिती घेतली जाते आणि काहीतरी मिळणार अशा अपेक्षेने आपण सुद्धा ही माहिती चुकीची टाकत नाही. त्यातून ही माहिती मार्केटिंग साठी किंवा चुकीच्या गोष्टींसाठी वापरली जाऊ शकते.

2. माहिती टाकल्यानंतर तुम्हाला एका पेजवर नेलं जात जिथे तुम्हाला हि लिंक व्हाट्सअप किंवा फेसबूकवर शेअर
करण्यासाठी मागणी केली जाते. आपण तेही करतो. आपण तर फसलेलो असतोच पण आपण अजून आपल्या मित्रांनाही ते करण्यास भाग पाडतो. अशा प्रकारे हि माहिती लाखो लोकांपर्यंत लगेच पोहचते आणि हेच या लोकांना पाहिजे असत.
3. बऱ्याच वेळेला अशा लिंक्समधून तुमच्या मोबाईलमध्ये अँप डाउनलोडसाठी विचारलं जात आणि हे अँप्लिकेशन्स आपल्या मोबाईलमध्ये गुप्तहेराच काम करत. ते तुमच्या मोबाईल मधून तुमची महत्वाची माहिती चोरून नेऊ शकत जस की तुमचे कॉन्ट्सक्टस. आज मोबाईलचा वापर ऑनलाइन शॉपिंग किंवा बँकिंगसाठी खूप मोठ्या प्रमाणात केला जातो. अशी सीक्रेट माहिती सुद्धा हे अँप्लिकेशन्स सुद्धा तुमच्याकडून घेऊन जाऊ शकतात आणि तुम्हाला मोठ्या प्रमाणावर तोटा सहन करावा लागू शकतो.
जर अशा प्रकारचे मेसेजेस तुमच्या मोबाईल मध्ये आले तर तुम्ही फॉरवर्ड न करण ही आपल्या सामाजिक जबाबदारीपैकी एक आहे. या अशा न्युज फेक आहेत हे ओळखण्याच्या बऱ्याच पद्धती आहेत, त्यातल्या काही आपण बघू.

1. जर तुम्ही व्यवस्थित पाहिलत तर ही लिंक http://amazon-sale.in किंवा http://amazon-festivaloffer.in वैगेरे अशा असतात. कोणतीही मोठी कम्पनी जेव्हा ऑफर काढते तेव्हा ते स्वतःची लिंक (उदा. amazon.in) सोडून दुसऱ्या लिंक्स कशाला वापरेल? या लिंक्स तात्पुरत्या 4-5 दिवसांसाठी तयार केलेल्या असतात. तेवढ्या काळानंतर त्या आपोआप बंद होतात. तुम्ही हेच तुमच्या व्हाट्सअप्प वरचे मेसेजेस काही दिवसंपूर्वीचे पाहू शकता. त्या लिंक्स आता ओपन होणार नाहीत.

2. या लिंक्स सहसा http:// अशा सुरु होतात. ज्या सहसा सुरक्षित नसतात. कोणत्याही मोठ्या शॉपिंग वेबसाईट किंवा बँकेच्या वेबसाईट या https:// अशा सुरु होतात. हा (s) खूप महत्त्वाचा असतो कारण या फक्त एका (s) मुळे तुमचे व्यवहार सुरक्षितरित्या होत असतात.

3. अशा फेक लिंक्सवर सहसा वेळ दिलेला असतो जस की, पुढच्या 1 तास 40 मिनिट मध्ये ही ऑफर संपणार आहे. असा टाईम सहसा ऑनलाईन शॉपिंग वेबसाईट वर पण असतो पण तो घडाळ्यातल्या टाईमर सारखा सतत कमी होत असतो. तुम्ही अशा लिंक्सवर केव्हाही क्लीक केलंत तरी तुम्हाला तो टाईम नेहमी सारखाच दिसणार

या प्रकाराला सहसा फिशिंग अटॅक असं सुद्धा म्हटलं जातं. जस माशाला गळ टाकून बऱ्याचशा माशांमधून एक तरी मासा गळाला लागतो तसंच असे मेसेज बऱ्याच लोकांपर्यंत पोहचल्यानंतर कुणी ना कुणी याला बळी पडतच आणि यासाठीच आपण आपल्या आणि आपल्या जवळच्या व्यक्तींना या गोष्टीसाठी जागरूक करणं महत्वाचं आहे.

====================================================================
जीवनरंग संस्थेच्या अंतर्गत वेगवेगळ्या क्षेत्राबद्दल नेहमी काही ना काही नवीन गोष्टीबद्दल माहिती दिली जाते. एखादया गोष्टीने कुणाचा फायदा होत नसेल तर नुकसान होण्यापासून बचाव व्हावा अशी अपेक्षा असते. या पोस्टमधून नक्कीच काही ना काही तुम्हाला मिळेल अशी अपेक्षा आहे.

====================================================================

- सुबोध अनंत मेस्त्री
स्वराज्य इंफोटेक / जीवनरंग
9221250656 



#sahajsaral

Comments

  1. सर खूपच माहितीपूर्ण पोस्ट share केल्यामुळे धन्यवाद आज पर्यंत न सुटलेल्या प्रश्नाचे योग्य उत्तर मिळाले

    ReplyDelete
  2. धन्यवाद.........

    ReplyDelete
  3. Good article and it is helping in some of the important points. Thanks

    ReplyDelete
  4. Good article and it is helping in some of the important points. Thanks

    ReplyDelete
  5. Very Useful Information, Thanks Sir.

    ReplyDelete
  6. Very Useful Information, Thanks Sir.

    ReplyDelete
  7. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  8. Very important information sir, I like it. Thank you..!@@

    ReplyDelete
  9. Such a gud information sir thank you for share... CyberITsecurity.co.in

    ReplyDelete
  10. This information will surely help today's generation that they will become Aware

    ReplyDelete
  11. मस्त सुबोध. तुझ्यामुळे आम्हाला नवीन ज्ञान प्राप्त झाले.

    ReplyDelete
  12. मस्त सुबोध. तुझ्यामुळे आम्हाला नवीन ज्ञान प्राप्त झाले.

    ReplyDelete
  13. This article is nice but to make it more useful you need to tell people what to do? If you have already clicked on some of these types of links we receive links in sms format I have clicked one of those some days back provided my email I'd and mobile no
    Now will it continuously send data to hackers every day or it sends only when I had clicked it.
    I have antivirus installed in my mobile

    ReplyDelete
  14. I am also part of Amazon affiliate marketing assosiat ...could I discontinued my service ...
    Please guide me.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

"तुमची प्रत्येक गोष्ट ट्रॅक होतेय!" 😮

" तुमची प्रत्येक गोष्ट ट्रॅक होतेय!" "If you are not paying for the product, then you are the product." नेटफलिक्सवर "सोशल डीलेमा" आणि "द ग्रेट हॅक" या दोन डॉक्युमेंटरी पहिल्या.  याच इंडस्ट्रीमध्ये बरीच वर्ष काम करत असल्याने सोशल मीडिया ॲप्सचे इंटर्नल वर्किंग बऱ्यापैकी माहीत होतंच पण यात ते अजून प्रखरपणे  हायलाईट झालं. "मुळात सगळ्याच गोष्टी फ्री मध्ये देणाऱ्या गूगल, फेसबुक, इंस्टाग्राम, व्हॉट्सॲप सारख्या कंपन्या इतक्या श्रीमंत कशा?" असा प्रश्न मी कायम माझ्या सेशन मध्ये विचारतो.  यात नॉन टेक्निकल म्हणून मला बरीच उत्तर समोरच्या प्रेक्षकांकडून मिळतात जसं की, "इंटरनेट कंपनी त्यांना वापराचे पैसे देत असेल किंवा ते आपला डेटा विकत असतील".  काही लोक "ॲडवर पैसे कमवत असतील" असंही सांगतात पण ते नक्की कसं हे सांगता येत नाही.  हेच नेमकं या दोन्ही डॉक्युमेंटरीज मध्ये कव्हर केलं आहे. "त्यांना तुमच्यात इंटरेस्ट नाही तर तुमच्या इंटरेस्टमध्ये इंटरेस्ट आहे".  ज्यावेळी अमेरिकेचं इलेक्शन झालं होतं त्यावेळ केंब्रिज ॲनालिटीका या डे

माणुसकीची भिंत

माणसाने कोणत्या गोष्टीच्या प्रेमात पडावं किंवा कोणत्या गोष्टीचा ध्यास घ्यावा हे प्रत्येक व्यक्तींच्या मूळ स्वभावानुसार ठरत असतं.  काही व्यक्ती स्वतःकडे खूप काही असून दुनियेसमोर फक्त आपल्या समस्या घेऊन उभ्या राहतात तर काहीजण स्वतःकडे जे आहे त्यातला काही भाग समाजाला कसा उपयोगी ठरेल यासाठी कायम प्रयत्न करतात.  पुंडलिक दुसऱ्या प्रकारात मोडतो. माझी आणि पुंडलिकची ओळख तशी बऱ्याच वर्षांपूर्वीची.  एका भेटीत सगळ्यांनाच रुचेल असा हा व्यक्ती नाही.  परखड आणि स्पष्ट बोलणारा.  तसं माझंही अगदी पहिल्या भेटीत जमलं नाही.  आमची नाळ जुळण्यासाठी सहाएक महिने आरामशीर गेले असतील.  पण जो बंध घट्ट झाला तो कायमचाच.  बाहेर बाहेर कणखर दिसणारा हा व्यक्ती अत्यंत संवेदनशील व हळवा आहे.  खरंतर माणूस हा समाजशील प्राणी पण सध्याच्या व्यक्ती सोशल मोडियासारख्या वर्चुअल समाजात वावरतात.  पुंडलिक दोघांचं तारतम्य बरोबर राखून आहे.  उलट त्याला खऱ्याखुऱ्या समाजात वावरणं जास्त आवडतं.  एकदोन वर्षांपूर्वी पुंडलिकने "माणुसकीची भिंत" हा कन्सेप्ट माझ्यासमोर मांडला. आपण अशी एक भिंत उभी करायची ज्यावर आपल्याला नको असले

"उद्योजकतेची दिवाळी"

  "पप्पा, मी यावर्षी पण कंदीलाचा बिजनेस करणार आहे", सार्थक मोठ्या उत्साहात परवा मला सांगायला आला. "कस्टमर कोण? अजय काका?", मी गमतीने विचारले.  गेल्यावर्षी बिजनेसच्या पहिल्या वर्षात अजय काका हा एकच कस्टमर होता. सार्थकला प्रोत्साहन म्हणून त्याने कंदील घेतले आणि पेमेंट म्हणून काही शेअर्स त्याला गिफ्ट म्हणून पाठवले. "यावर्षी अजय काकाला आम्ही पार्टनर म्हणून घेणार. प्रत्येक कंदीलामागे कमिशन देणार", सॉफ्टवेअरमध्ये बिजनेस डेव्हलपमेंटच काम बघणारा अजा, कंदील विकताना कसा दिसेल या कल्पनेने हसू आलं.  अजय काका सार्थकचा हक्काचा माणूस आहे.  आणि अजय काकाला पण सार्थकचं भारी कौतुकही आहे. "परीक्षा संपल्यावर सगळं", मी सार्थकला सांगितलं. आज परीक्षा संपवून घरी आला आणि अण्णासोबत जाऊन त्याने कंदीलाच सामान आणलं. अण्णाकडून मदतीच प्रॉमिस घेतलंच होतं. पार्टनरशिपची ऑफर टाकण्यासाठी अजय काकाला फोन करा म्हणून माझ्या मागे लागला होता. पण हे सगळं त्यानेच करावं हे त्याला मी सांगितलं. फोन लावून त्याच्याकडे दिला पण लाजत असल्याने तो धावत मम्मीकडे गेला. मम्मीनेही माझं बोलणं ऐकलं असल्याम